(Hoài Thanh )
Thi Nhân Việt Nam
là nhan đề một tập thơ với 170 bài thơ của 46 nhà thơ Việt Nam , sáng tác trong
giai đoạn 1932-1945, được gọi chung là các nhà Thơ Mới và những tác phẩm thuộc
thể loại Thơ Mới .
Bài viết Một Thời Đại Trong Thi Ca dài gần ba mươi trang, được người đứng ra sưu tập Thơ Mới, Hoài
Thanh , viết vào cuối năm 1941, là một
văn bản nghị luận xã hội, có đề tài về dòng
Thơ Mới . Đoạn trích được in
trong sách giáo khoa là đoạn có giá trị đặc sắc nhất bài viết này. Về nội dung,
tác giả đề cập năm mặt: Làm sao để nhận
diện Thơ Mới ( vì nhiều người đọc còn lẫn lộn về nghệ thuật lẫn chủ đề giữa hai
dòng thơ trung đại và thơ mới); Thơ Mới
có những nhược điểm gì ? Đồng thời, đâu là ưu điểm thơ mới
mang lại ? Vậy giá trị đặc sắc nhất, hay đóng góp lớn nhất của Thơ Mới là gì ?
Cuối cùng,tác giả chỉ ra hướng hành động
của người đọc để giữ gìn dòng thơ dân tộc độc đáo này .
1.Nêu vấn đề :Làm sao
để nhận diện Thơ Mới ?( thơ Mới là
dạng thơ như thế nào ? )
-luận cứ :ta hãy đi
tìm cái điều ta cho quan trọng hơn: Tinh
thần thơ mới .
- các luận chứng : Tinh thần thơ mới không nằm trong nội dung hay nghệ thuật(cái tầm thường lố lăng, cách trần
ngôn sáo ngữ,chúc tụng, ngâm vịnh, trở nên
kiệt tác ) ở một câu thơ , bài
thơ . Vì sao ? Vì hôm nay ( Thơ Mới
)được phôi thai từ hôm qua ( thơ trung đại ).Cụ thể là trong cái mới (Thơ Mới )
vẫn còn rớt lại ít nhiều cái cũ ( thơ trung đại ) Xuân Diệu , một nhà thơ mới
tiêu biểu , đã viết những câu thơ sau “Người giai nhân..
Tình du khách..” Từ ngữ,hình ảnh đều phảng phất chất thơ trung đại, bởi “hôm nay được phôi thai từ hôm qua” .Thế nhưng Bà Huyện Thanh Quan ( hay Hồ Xuân Hương )lại viết: Ô hay … ngẩn ngơ . Giọng nhí nhảnh ,lả lơi của thơ trung đại mà Thơ mới chịu ảnh hưởng. Rõ ràng trong cái mới (của Thơ Mới)vẫn còn rớt lại ít nhiều cái cũ ( là thơ trung đại ).
Tình du khách..” Từ ngữ,hình ảnh đều phảng phất chất thơ trung đại, bởi “hôm nay được phôi thai từ hôm qua” .Thế nhưng Bà Huyện Thanh Quan ( hay Hồ Xuân Hương )lại viết: Ô hay … ngẩn ngơ . Giọng nhí nhảnh ,lả lơi của thơ trung đại mà Thơ mới chịu ảnh hưởng. Rõ ràng trong cái mới (của Thơ Mới)vẫn còn rớt lại ít nhiều cái cũ ( là thơ trung đại ).
Do vậy, phải dựa
vào nội dung tư tưởng chính : cái tôi (
thơ mới ) cái ta ( thơ cũ )
Tác giả dùng
thao tác lập luận so sánh để phân
tích sự khác biệt của Cái ta ( thơ cũ ) và cái tôi (
thơ mới ) Cái ta vốn quen thuộc với
xã hội Việt nam từ lâu, ẩn trong
hai khái niệm quốc gia và gia đình. Thi nhân phải dựa vào đoàn thể để
tránh cô đơn .Ở phương tây, đạo Thiên chúa luôn đề cao cái ta. Còn cái tôi mang
quan niệm cá nhân,ban đầu xa lạ, nhưng dần dà lại được chấp nhận.
Sau cùng, tác giả
đưa ra ý kiến nhận xét chung , tạo thành
mối lập luận chặt chẽ của một đoạn văn diễn dịch với câu luận
cứ 1 :trời đất không dựng lên cùng một lần với thế hệ chúng ta .
2. Nhược điểm của Thơ
Mới :
-Luận cứ 1:
thi nhân không còn mang cốt cách hiên ngang như những nhà nho
xưa .
Luận chứng và
phân tích :Không có khí phách ngang tàng như thi hào Lý Thái Bạch, không
biết đùa hay lấy cảnh nghèo làm vui như
Nguyễn Công Trứ, mà Xuân Diệu rên rỉ - Chữ ta rộng quá, tâm hồn thu hẹp trong
chữ tôi
Tổng hợp:Nhưng
chính Xuân Diệu đã nói hết cái thảm hại của mọi nhà thơ mới .
-Luận cứ 2 : Những phù hiệu dễ dãi, trong hồn người thanh niên ,bi kịch diễn
ra ngấm ngầm
Luận chứng : Cái tôi lên tiên (Thế Lữ)cái tôi
yêu đương (Lưu Trọng Lư)cái tôi điên cuồng (Hàn mặc Tử, Chế Lan Viên)cái tôi
đắm say (Xuân Diệu)cái tôi buồn (Huy Cận)
Tổng hợp : Đời nằm trong vòng chữ tôi, đi tìm bề sâu, càng sâu càng lạnh . Đây là một đoạn quy nạp,
câu tổng hợp nằm đầu đoạn văn. Tác giả
dẫn chứng,phân tích,cuối cùng mới đưa ra luận cứ .
Luận cứ 3: Thơ Mới
thiếu một điều cần thiết nhất: Một lòng tin đầy đủ (vốn có trong thơ cũ)
Luận chứng :Cao Bá
Nhạ viết Tự Tình khúc, Bạch Cư Dị viết Tỳ bà hành vì có lòng tin vào cuộc
sống,con người
Tổng hợp: Thơ mới hoàn toàn không có điều quan trọng này .
3.Mặt tích cực của thơ Mới : Tiếng Việt được
đề cao .
Bằng thao tác lập luận móc xích, tác giả viết các luận chứng: các nhà thơ mới yêu tiếng thứ tiếng của cha ông của quê hương
-> tình yêu quê hương được các thi sĩ
dồn vào trong tiếng Việt-> tiếng
Việt đã gói vong hồn cha ông , nay gói những băn khoăn của họ : luận cứ .
4 . Dung
hòa :
Mầm hi vọng sẽ nảy sinh từ thất vọng : chỉ một câu,chịu
trách nhiệm một đoạn, một vế dung hòa , có nghĩa, thơ mới sẽ mang đến cho chúng ta nguồn hy vọng
5 . Các nhà Thơ
Mới phải hành động như thế nào để Thơ Mới được phát triển ? Trong một đoạn có
thao tác lập luận song hành, tác giả đưa ra ba luận cứ :
Tự hào câu nói : Tiếng ta còn,nước ta còn
-Tự hào về dòng thơ cổ điển : nó chỉ biến thiên, không bị tiêu diệt
-Tin tưởng dựa vào dĩ vãng để bảo đảm cho ngày mai.
DÀN BÀI CHUNG
-Tự hào về dòng thơ cổ điển : nó chỉ biến thiên, không bị tiêu diệt
-Tin tưởng dựa vào dĩ vãng để bảo đảm cho ngày mai.
DÀN BÀI CHUNG
1. Nêu Vấn Đề : thơ
Mới là dạng thơ như thế nào ?Cái tôi
2 .
Mặt hạn chế của Cái tôi : thi nhân không còn
mang cốt cách hiên ngang như những nhà nho xưa, Những phù hiệu dễ dãi,
trong hồn người thanh niên ,bi kịch diễn ra
ngấm ngầm,
Thơ Mới thiếu một điều cần thiết nhất: Một lòng tin đầy đủ
(vốn có trong thơ cũ)
3.Ưu điểm của thơ mới
: tiếng Việt đã gói vong hồn cha ông , nay gói những băn khoăn của họ
4Mặt dung hòa : thơ mới sẽ mang đến cho chúng ta nguồn hy vọng
.5 Hướng hành động: Hãy tự hào và tin tưởng
về thơ mới
Câu hỏi
Câu hỏi
1.
Hãy bố cục văn bản? Cơ sở nào
để có thể khẳng định đoạn văn có kết cấu của một bài Bình luận văn chương?
Hãy phân
tích 5 bước của văn bản ?(Dalat 20.6.2015)
No comments:
Post a Comment