NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG (p3)

                    NGÔI NHÀ MÀU TRẮNG …( phần 3 )

    Tòa lâu đài màu  trắng như  một bức tường thành sững sững ngay trước cổng nhà tôi , mang đến cho nơi tôi ở một địa chỉ mới, lại mở ra  một con đường mới vào nhà . Lối  cũ chỉ  nện đất , nay đã được rải thêm mấy lớp xà bần, rồi đang đổ bê tông, đủ  rộng để ô tô  ra vào ngôi biệt thự có tới  ba mặt tiền này , ô tô cũng có thể lên đến tận sân nhà tôi. Muốn đi Sài gòn bây giờ chỉ cần xe gọi là ra cổng. Tôi hồ hởi khoe với  vợ chồng bà Đu Đủ và người thân của họ như thế  khi  cả ba đến thăm tôi và dùng  chung bữa  cơm  trưa .

               Người thân đó là ông bố dượng của bà vợ . Sau khi ổn định cuộc sống  gia đình,   bà bạn tôi liền tìm cách đón ông cùng về sống ở Dalat . Miệng thì bà ta bảo , đón ông vô “ đổi  gió” một thời gian, nhân tiện giúp ông cai thuốc lào,nhưng tôi biết  bà này không muốn ông cứ như chiếc lá dật dờ, lúc ra Bắc, lúc vào Nam, sống với gia đình hai người con trai cùng mẹ với Giang, là những   công chức, bộn bề việc chung, việc riêng . Bà Đu Đủ xòe tay , nhà tao bây giờ có đủ ba thế hệ nhé, U 80, 70, 60 đủ cả . Rồi thì thào, sẽ có U50 nữa .

               Thỉnh thoảng ghé quầy tạp hóa hay nhà riêng, tôi bắt gặp một phụ nữ độ tuổi Hoa Tre, khỏe mạnh, sắc sảo, là chủ kho hàng Giang thuê tháng để dự trữ đồ đoàn, sống đơn thân, có một  cô con gái thuộc lứa thích ô mai. Chị này còn là mối cùng bà Đu Đủ  thu mua  các loại quả  hồng - đang vào vụ -và dâu tây – dù trái vụ nhưng không hề khan hiếm , giới thiệu  mối để hai ông chủ trong nhà kinh doanh “cà phê sân”  và đồ uống, bánh kẹo cho những người muốn cai thuốc lá, lại nhận tiêu thụ các  loại hộp giấy  dựng  hồng, dâu  do các ông dán . Một chục hộp giá thành là hai  chục ( ngàn) , trừ   tiền keo hồ,   không tính công cán và khâu tận thu các thùng giấy cũ, thì cũng lãi hơn một nửa . Cà phê ly   một lời  một.  Ngôi nhà nhỏ của Giang  dựng đầu hiên nhà ông chú ( em ruột ông bố dượng)  chẳng rào chẳng cổng gì cả , vì  bà chủ suốt ngày lang thang ngoài đường ,tối về chỉ  để ngủ, như Chí Phèo ( lời Giang ) .Giờ là một gia đình lớn, có hai ông lão cứ  ngày ngày dẫn nhau đi dạo cũng buồn,   nên bà  này   đã bàn bạc cùng họ một công việc mà theo Giang, vừa phù hợp sức khỏe, lại vui vì  có bạn bè, khách khứa  lại có thêm thu nhập. Ông chú thoạt tiên từ chối tham gia, vì bà thím suốt ngày  với gian hàng khô trong chợ Dalat  là đủ, ông chỉ cần ở nhà “coi nhà” cho bà, mà ông  cũng thường xuyên nhức mỏi ; nhưng rồi sáng nào cũng lân la sang chơi, rồi  trở thành “ phụ việc” và  bây giờ là “ thành viên chính thức” . Khoảng sân rào lại, lợp mái che,  hợp tác cả sân nhà ông chú, thành một “ cửa  hàng” nho nhỏ . Ba ông lão bỗng trở nên khỏe khoắn, nhanh nhẹn, thấy yêu đời hơn.   Chị U50 bỏ mối cho Giang hằng chục  bịch hồng giòn gói trong những túi ni lông dày,có bọc giấy báo, cột kín bằng giây chun ,thêm vài chục  hộp nhựa dựng  dâu tây đỏ mọng, chẳng khác gì vải miền   Bắc xuất khẩu . Hồng  ngay tại vườn ở Cầu Đất là ba ngàn một ký, nếu mua nguyên cây; mua lựa thì mười ngàn, Giang bán cho khách  cứ ký mà tính, mười lăm ngàn . Tôi mua, thì tao tính mày một chục, mà mày ăn thì cho mày một bịch, tiền  nong gì  . Giang biết chị cả tôi có cả vườn hồng hằng mẫu ,  dạo này chị  đau ốm liên miên, giao hẳn cho vợ chồng cậu út. Họ  dựng một lều  sấy theo kiểu Nhật rất lớn, phải đi thu mua thêm hồng của hàng xóm, thuê thêm người hái, dấm, lột vỏ,  xỏ  giây, chẳng có thì giờ mang đi biếu , mà tôi nghĩ cất công đi bốn chục cây số để ăn một vài quả hồng giòn, thấy lười quá . Lòng nhủ lòng cứ chờ đến tết ông táo, các cháu sẽ mang hồng lên biếu dì cậu , mình cũng có phần . Tôi bảo, để tao đi qua nhà mày nhặt tai ( cuống hồng ) đóng hộp, dán hộp với các ông , kiếm hồng loại ( bỏ đi ) ăn cũng được. Tao  còn phải tha ( mang ) thêm cho mày mớ đậu ngự, trừ công mày đi lượm phân bò .Chị chủ nhà kho  cười, chị qua đây dán hộp  với  các ông, có cà phê bánh kẹo  phục  vụ tận nơi. Rồi nháy mắt,  chị nè,em sắp là thế hệ U50 của nhà này rồi đấy, con bé nhà em sẽ là U20 . Rồi cô cười nắc nẻ.  Đã có hôm tôi thấy họ trao đổi  với tôi, vừa đùa  vừa thật vô cùng sòng phẳng . Bọn chúng mình ( có cả tôi trong đó ) xa thì nhớ,  gặp thì chị em thân thiết vậy, chứ mà chung nhà là .. . có vấn đề .  Bà tiến sĩ  Đoàn Hương trên  TV cũng đã bảo  thế mà  !

               Tôi nhẩm tính, sáng bán cà phê,  chiều dán hộp, tối đóng  gói hồng dâu, vậy Giang để cho ba  ông lão nghỉ ngơi vào giờ nào ? Tôi chỉ  sang đây một chiều mưa, loay hoay cắt dán vài chục hộp,mà tối về vai mỏi nhừ rồi . Giang nhìn tôi cười, việc thời vụ thôi mà, cả quán cà phê cũng vậy,mai mốt khi các cụ chán, tớ cho người ta thuê lại  . Chủ yếu là sức khỏe của các vị ấy . Ông bố dượng bộc bạch, tôi thực tình  cũng coi hắn như hai thằng em hắn  , có khi  thấy chưa  tốt với hắn , mà giờ hắn  tốt với mình,chứ nhìn đi nhìn lại, mình chỉ là ông bọ hờ mà thôi . Nhưng bỗng dưng tôi thấy thèn thẹn với mình. Đã nhiều lần tôi có những lời lẽ không hay về cô bạn thân thiết này, đã khiến các  ông anh quở trách, nhưng Giang chẳng hề giận hờn tôi, vì theo nó, đó là sự thật, mà sự thật thì phũ phàng . Nhưng sự thật bây giờ trong Giang   đã  khiến  tôi hết lòng ngưỡng mộ . Khoảng cách dì ghẻ-con chồng tôi chỉ không thấy ở chị Hạ Em và bà Năm, bây giờ dù ông bọ bảo thế, nhưng với Giang, họ là cha con ruột rà .Khoảng cách cha  dượng –con vợ  không hề có ở Giang  .

  Tôi muốn kể điều này với Hoa Tre, dù có thể Tre sẽ cho tôi  lên mặt dạy đời . Đó là một buổi trưa gần giáp Tết, khi tôi  ở năm cuối đại học rồi. Cậu Bé nhà tôi hồi ấy đang công tác bên sở Nông Lâm  Thủy tỉnh Lâm Đồng, nhân chuyến  xuống thành phố họp, xin  cho tôi quá giang về quê ăn tết . Nhà chị Châu hôm ấy sao bỗng vắng tanh.   Chị  Châu sẽ đón tết ngoài Trung  nên  bây giờ hẳn đi mua sắm đâu  đó,   cả Tre cũng dạo phố với Lê từ sáng. Các sản phụ đã về nhà mấy hôm trước, khu họ nghỉ ngơi  là mấy chiếc giường vừa được quét dọn sạch sẽ, đang phơi phóng ngoài thềm ,  để lộ ra những vạt nền nhà nghe lạnh dưới bước chân, khiến ngôi nhà như rộng ra. Ở một góc phòng, trên chiếc chiếu  trải rộng,  ba  đứa bé  đang  nhè khóc đòi dỗ ngủ. Cô Út ngồi quay lưng ra ngoài,  búi tóc bới gọn để lộ vai áo cũ có một mụn vừa vá , thấm đẫm mồ hôi . Trên tay cô cũng có một tấm áo cũ  đang vá với một vị trí tương tự .  Vai áo va chạm nhiều với nắng gió, khi nằm cũng cọ vào gối chiếu, rất chóng rách   . Cô Mười đang ru cháu, không hiểu sao cũng chọn cái điệu  buồn thấm thía ấy . Chẳng thương cái cổ em có hột soàn,chỉ thương áo vá vạt, vá quàng là anh cũng thương …

       Hai chị em từ dưới bếp đi lên, đến chào từ biệt chủ nhà . Sao hôm nay cả hai cô đều buồn. Có lẽ lời chúc tết sớm của chúng tôi  chưa phù hợp vào lúc này. Đúng thế, cô Mười  cười gượng gạo, tết đất khách, không vui cũng ráng mà vui, chứ hai cháu về nhà , có cha có mẹ, không gì vui bằng, chưa ăn tết cũng thấy đủ rồi.  Cậu Bé  tỏ vẻ ngạc nhiên rồi an  ủi : Hai cô ở đây có cả mấy mẹ  con  Hoa Tre là một gia đình lớn rồi, cũng là nhà là cửa, là quê, sao lại không vui hả cô . Tôi đế thêm : Hoa Tre mà không có hai cô, giờ không biết ra sao nữa .

            Cô Út buông tấm áo, ngồi thừ người, rõ ràng cô rất hiểu những lời chúng tôi trao đổi. Cô Mười ngậm ngùi . Ừ thì vậy, mà là con hờ, cháu hờ, má hờ, ngoại hờ . Rồi cô nhìn ra sân, giận dỗi. Đó, giờ nhà cửa bộn bề vậy đó, mà đường nó nó đi . Tôi ngồi xuống ôm lấy vai cô. Có nhiều buổi trưa nhà vắng, Tre  về cùng cô bạn ăn cơm để đi thư viện suốt chiều, có khi họ dạo phố với nhau,  chị Châu  nghỉ lại trong  cơ quan, bé con học bán trú , các sản phụ say ngủ, tôi cũng bắt gặp các cô ngồi thẫn thờ, mệt nhọc trên manh chiếu cũ trải ở một góc nhà, đám trẻ khóc nhè vòi vĩnh, lưng áo hai bà ngoại đẫm mồ hôi, Cô Út thấy tôi  thì cười như mếu, còn cô Mười thở dài, hồi trước gánh cả ngày hàng chục gánh đất đổ vườn mà không thấy mệt, giờ  ngồi không vậy mà rã rời . Tôi chỉ biết ngồi xuống cạnh hai cô, im lặng, như lòng tôi muốn nói, hai cô à,con rất hiểu, cuộc sống vốn vậy.

              Tôi chợt nhớ đến người chị kế tôi, chị Nhụy, nhân vật mà các chị dâu rất ngạc nhiên, sao O Em với O Xí cứ như mặt trăng với mặt trời, hễ gặp nhau là có chuyện . Hồi ấy vừa kết hôn là một đám nhóc con  xuất hiện, chị tôi phải lao ra vườn gồng gánh như  mọi người . Gánh đất mới bồi cho vườn là công việc hình như năm nào  cũng cần khi trời vào mùa khô nắng. “Đổ vườn” có nhiều mục đích, vừa có một lượng đất mới để bổ sung cho lớp đất cũ đã bạc màu,vừa có thêm những diện tích mới, vốn trước đây là đồi hay mép bờ vách ta-luy ,để  che chái thêm  khu vực nhà ở, chuồng trại, hay té thêm dăm ba luống rau. Cứ ngỡ đây là việc của các chú đàn ông, nhưng rồi các cô các chị cũng lao vào. Mẹ tôi kể dạo mới đến vùng đất  giá lạnh này lập nghiệp, cũng là lúc cơ sở trường  lít –xê (Cao đẳng sư phạm bây giờ ) mở rộng khu  vực chung quanh , cần nhiều phu làm la tách  , là làm đất, vỡ đồi, khiêng đi đổ, san nền…,thì  đám cư dân phương xa  cũng  khởi đầu cho một công cuộc mưu sinh, lập làng ở chốn đất lạ .

           Ban đầu, các chị  nhận công xúc đất đổ vào gánh ( chứ ít dùng xe cút-kít, vì đường dốc ngoằn ngoèo khó đẩy vô cùng ), nhưng không kịp cho giới mày râu quảy đi,  hơn nữa khâu bê từng tảng đất to nặng đặt  vào trong các mủng không hề nhẹ  nhàng đâu. Khi tôi “ vui thú điền viên” một mình “ gỡ đất vá hiên” trồng đậu, tôi mới thấm thía cái công việc lao động  đầy nặng nhọc này . Trong lúc cả  nhà lao vào việc “đổ vườn”, tôi có nhiệm vụ nấu một nồi chè đậu  đen lớn, ngọt và  thơm  mùi gừng, bê ra đặt trên hiên, bên cạnh là một  nồi nước chè tươi. Giữa vườn, mọi người cứ  kìn kìn lao ra từ một hốc  đồi, người ngợm lấm lem  bụi đỏ,nét  mặt đầy khí thế, nhưng tôi chú ý vẻ lửng thửng, rã rời  khi họ vừa trút đổ một mẻ đất nặng, đang trên đường quay về với mẻ tiếp theo  . Chị Nhụy có hôm đã vặn tôi như thách đố, có phần ghen tỵ, vì ở tuổi mười tám như chị, tôi vẫn chưa biết gánh gồng,  đó là đặt lên vai một chiếc đòn gánh tre, tha theo một đôi quang gióng, trong đó có thúng chứa  vài chục ký lô rau củ, nặng nhất là đất và nước ( nước thì cần thùng chứa ) quảy đi trên quãng đường cả cây số, mà vai không cảm  thấy có một vật nặng siết  chặt lấy vào xương, đau tận cổ , kêu oai oái như la làng, và còn biết đổi vai, nghĩa là trở đòn gánh chuyển   từ vai này sang vai kia . Câu đố của chị là, theo mầy “đi không” hay “ đi gánh” ( nghĩa là gánh đầy và  gánh chỉ có quang gióng ) thứ nào khỏe hơn? Tất nhiên là “gánh không” rồi. Chị nhìn tôi đầy khinh bỉ. Mi là đứa đẻ bọc điều, mai mốt cho mà  biết thân, chị còn hăm he như thế . Khi tôi phải “ở không” để chữa bệnh,  khi phải sang thư viện trường làm công  việc giới thiệu sách, hay khi vừa  được nghỉ hưu, rồi khi mẹ mất, rồi bây giờ, thấy ngày tháng thật dài, mới thấm thía thế nào là “ gánh đầy, gánh vơi” .

   Các cô ấy bây giờ  cũng như người quảy gánh đi mà thúng mủng trống không , vai thấy nhẹ mà lòng nặng lắm . Tôi nhớ mình đã nói với Tre như thế, khi chúng tôi nằm gác chân nhau trong căn phòng nhà trọ bình dân ở một con hẻm trên đường Lý thường Kiệt của thành phố Hồ  Chí Minh dạo cuối hè năm nay . Bà Đủ Đủ đang ngửa mặt nhìn trần nhà , tay dằn tờ báo to đặt trên ngực , vội  đặt trang báo rộng qua một bên, nghiêng đầu nhìn tôi , ánh mắt như muốn nói , sao tự dưng mày “liên hệ” lãng nhách vậy. Lúc ấy chúng tôi đang thuyết phục Tre hãy  đi tìm người thân cho hai bà mẹ nuôi của mình, cho cả chính mình  nữa , nhưng cô nàng cứ nhùng nhằng thanh minh rằng các bà sẽ chẳng vui đâu , vì thấy bà kia buồn. Bà  Đu Đủ đã nói hết nước miếng về chuyện nhà ông Ngọ, nhà   Tre.  Vợ chồng ông rời Đalat, lên Daklak  lập nghiệp, nhận nuôi một cô bé gái, không ngờ mấy năm sau bà sinh một cô nữa. Hai cô “ Gái chị và Gái em” được học hành tử tế, như Tre vậy, quyết tâm đi tìm giòng tộc cho  bố mẹ mình . Thì bây giờ mình cứ  lần theo dấu vết này, họ là đồng hương, tất  trong  số họ  sẽ có người biết được anh chị em, cháu chắt hai bà . Vậy mà Tre cứ ngập ngừng. Mới hay bên ngoài cái vẻ cứng  cởi, mạnh mẽ ấy, Tre vẫn có chút gì đó yếu đuối. Tôi há miệng định nói tiếp  nhưng bị bà Đu Đủ cấu một cái thật đau. Tôi nhớ  khi Tre vừa nán lại nhà tôi chơi ít hôm, bà này đã nhắn một mẩu tin chỉ có tôi hiểu . Go to WC, talk long . Trời đang mưa ( cho nên chủ quán mới rảnh ) .Tôi nhắn lại.  Tre is in it . Rồi tôi vội chui vào chăn, mở to loa. Tiếng bà bạn già lào thào,mi nói năng ý tứ nghe, tao biết những người … bà ta ngập ngừng .. như Tre thường rất hay tự ái, tủi thân. Tôi nói liền, họ có lòng tự trọng cao lắm. Bà ta  đáp Ô kê, rồi cúp máy. Khi Tre đã về đến Long Xuyên rồi, bà  Đu Đủ kể với tôi về một câu chuyện đã khiến bà có nhận định trên về những người mang số phận như Tre. Họ rất dễ bị tổn thương. Có một  phụ nữ giàu sang dự định sẽ giúp hội những người khuyết tật  một khoản tài chính lớn, nhưng  bà vô tình than thở sao đó, họ biết được, thế là họ từ chối , một mực.

                                       ( còn nữa )