Thursday, April 6, 2017

"TA PHI KIỆU CĂNG"

                                  "TA PHI KIỆU CĂNG  ..."
\

      Những tấm thiệp 20.11 của   hai chị em người học trò ấy thay nhau gửi, tôi luôn cẩn thận xếp vào một cái hộp giấy nhỏ,cũng với nhiều thiệp khác ,dù sao cũng là tấm lòng  .  Cô bé dường như cô độc và không hạnh phúc trong cuộc sống nên lòng nuôi giữ chồng chất oán hận,  rồi có lúc cô nàng sẽ hiểu. Ngày hè năm ấy, mấy chị em rủ nhau đi Cầu Đất thăm chị cả . Qua chợ Trại Mát, xe dừng để bốc những bao phân u-rê chở xuống Trạm Hành, cũng gần Cầu Đất, chúng tôi biết   có nhiều thời gian chờ nên ghé chợ chơi. Bà chủ hiệu  là mẹ của cô bé CB nhận ra tôi, cười gượng gạo. Chị phân trần rằng chuyện  con gái chuyển trường là " cha con nhà nó quyết định”, chị chỉ là mẹ kế. Một chú bé đội mũ len đỏ, độ bảy tám tuổi  đang đùa nghịch với lũ trẻ hàng xóm  Khuôn mặt tròn trĩnh, có lúc chiếc nón trật ra để lộ một món tóc  đen quăn tít. . Người mẹ ân cần mời chúng tôi vào chơi.Tôi  chợt phân vân, hẳn cô bé đang ở trong nhà, có nên gặp hay không . …Mà các chị đã rủ tôi  đi mua  bánh bèo . Tuy nhiên, tôi vẫn có  nỗi  bâng khuâng trong lòng suốt chuyến đi .  Tôi chỉ là một chủ nhiệm .Tôi nhớ  ngày nào anh Chút bảo “” ông thầy cũng  phải là chủ nhà, nếu không học  trò nó quậy ” . Nhưng tôi nhớ câu nói thứ hai cũng thấm đẫm màu sắc chính trị “” có đất,có dân, phải có một chính quyền thực sự thương dân”. Ngày ấy, anh tha thiết đi xây dựng một chính quyền như Bác Hồ mong mỏi, thương dân. Nhưng anh chưa kịp thực hiện được  sứ mệnh cao cả này . Ngôi nhà   của tôi bây giờ ở đây, chỉ là bốn bức tường của một lớp học, với  vài chục đứa học trò  và tôi, bà cô chủ nhiệm còn ngờ nghệch nhiều thứ ,nhưng tôi sẽ cố gắng. Thì cứ thương yêu chúng nó,xem   như là người nhà ,là được chứ gì . Nhưng không phải đơn giản , vì cuộc đời  vốn phức tạp.Khi tôi có trong tay cuốn kinh thánh,  tôi đọc được mấy câu : Thiên chúa là tình yêu. Hãy học cùng ta ,vì ta hiền lành và khiêm nhường. Ai vất vả vì gánh nặng hãy đến cùng ta , ta sẽ đỡ sức cho .Trong ” ông chủ trên trời “ vô hình ấy, tôi thấy một bác Hồ hữu hình, bác Hồ tình yêu bao la. Và  một con người mà tôi có trách nhiệm phải làm được những gì anh gửi gắm, dặn dò : Mình là ai, mình  phải làm  gì, cuộc đời mình sẽ đi về đâu ! Tôi không xem đấy là những  câu hỏi, mà là những vấn  đề . Không khó để hoàn thành,chỉ cần thời gian. Tôi ung dung tin tưởng. Tôi không ước mơ trở thành  hiệu trưởng  như các anh của tôi , mà chỉ là một chủ nhiệm   với vài chục đứa học trò .Nhưng đồng nghiệp lại nghĩ khác .


     Có một lần trong lúc vui chuyện, tôi nghe hai ông anh   kể lể những công việc  của họ với lũ chúng tôi, bọn “” hậu sinh “ .  Các anh bảo :  Ở trường, người   Hiệu trưởng tin cậy là tổ trưởng chuyên môn . Tuy nhiên, cũng phải giữ lập trường. Có  tay cũng lẻo mép, bán đứng đồng nghiệp, vì nguyên tắc chung là có hạ người xuống thấp, mới tôn mình lên cao .Ở trường chừng dăm năm, qua  hai đời hiệu trưởng và hiệu phó, tôi bỗng thấy quanh mình có … vô số tổ trưởng .Bắt  đầu là gã” trong bao” ấy . Hễ bất cứ ý kiến nào của tôi về chuyên môn  đều bị hắn tùa  qua một bên,có khi còn buông lời miệt  thị khi tôi thi tay nghề,lại so sánh tôi , so sánh dạng thua , với cả những giáo sinh hắn ta hướng dẫn thực tập(Tổ chuyên môn tôi tham  gia sinh hoạt có nhiều thầy dạn dày kinh nghiệm,có người từng là hiệu phó chuyên môn , nhưng chẳng bao giờ được giao cho công việc, dù tuổi nghề của họ có thể bằng tuổi đời người thầy giáo trẻ này) 



 

           Tổ trưởng thường có những tiết dự  giờ đột xuất, đi cùng hiệu phó chuyên môn, và  những lớp tôi  được phân công thường xuyên   là nơi  chú ý, cả hôm họ thừa biết tôi vừa đi bệnh viện vào thuốc về .Nhưng ở hiền thì gặp lành . Ngoài  người thầy dạy môn Tin học, tôi còn có những hiệu phó và tổ trưởng đáng tin cậy. Ngày tôi vừa về nhận công tác, thầy hiệu phó , tôi đã nghe những đứa em trong giòng tộc ca ngợi ở sự công bằng, cẩn trọng của thầy, tôi còn biết thêm mém tí nữa thì thầy đã là con rể họ tộc tôi , tỏ ra cảm thông khi biết tôi về trường vì lý do sức khỏe. 

           Hiệu trưởng nhắc nhở   đừng để ảnh hưởng đến sinh hoạt chung  nhà trường . Hiệu phó  khuyên tôi thêm: cô cứ chú  tâm hai chuyện, đó là đảm bảo chuyên môn và rèn nhân cách học sinh.  Đó  cũng là lương tâm người thầy .Sau đó,đột nhiên ông về tổ chúng tôi, chỉ nhận hai công việc  bình thường như chúng tôi.Thời gian còn lại, ông vui bên gia đình, có  cô con gái  đáng yêu, người vợ là hoa khôi của các giảng viên đại học , và ông đi chùa, nhưng ông rất có trách nhiệm với đàn em. Tiết thi tay nghề , mà chúng tôi gọi là thao giảng, của đứa nào có ông dự cũng bị”cạo sát ván”, nhưng đó lại là những góp ý chân tình . Điểm số ông cho chính xác, công tâm,  Điểm thì của trời, và dù là thầy cô, chúng tôi vẫn sầu não hoặc như lên mây với những con điểm “của trời”ấy, bởi nó quyết định nhiều thứ : năng lực, danh dự và nhất là tiền thưởng cuối năm . . Những năm đầu tôi có buồn,tôi cũng là con người mà, nhưng tôi tập cho mình nhiều bản năng, không dị ứng với những lời  chê bai,những tia nhìn kỳ thị .   

    Cũng có một năm tôi được khen thưởng . Suốt năm ấy,tổ tôi có hai cô nghỉ ốm kéo dài. Họ đều bị sảy thai ở tuổi không còn trẻ . Tôi nhận hết công  việc của họ,mà thấy mình rất vui Công đoàn Tỉnh  tổ chức đi biển Nha Trang. Món tiền thưởng,tôi mua cho mẹ một bộ đồ đẹp . Đó là năm 1997, tôi tròn  tứ thập nhi bất hoặc .

                  Rồi thôi.Nhưng nhờ đó, cô giáo tôi dạy thay, nay là Giám đốc sở, có cái nhìn khác về tôi. Tôi cũng nhận ra con người mà  chúng tôi vẫn xuýt xoa “” khéo ôi là khéo” .  Các tiết dạy được đánh giá công bằng Có tiết còn được  cô đưa ra Bộ, nhập vào sách giáo viên ( lớp 11 )để thầy cô giáo cũng xem như đó là một chút  tư liệu  Nếu nói về  kể công, kẻ đón nhận phải là  vong linh các anh tôi, anh Thạch và anh Chút. Tôi nhớ có một chiều sau tết, trời cao nguyên ấm ấp, cả nhà tôi đi đền cúng rằm tháng giêng, tôi có nhiệm vụ coi nhà.Tôi  ngồi bên bàn học, có một số bài tập phải làm cho buổi học ngày mai, đang  bí rị . Ngoài sân cây mai anh đào nhỏ trơ cành, nhìn kỹ còn vài đóa be bé khoe sắc hồng bên những nụ non vừa chớm . Đó là cây mai ông Xu  Hiến,chú ruột của cha tôi, đem cho . Ông chính là có công mang giống mai rừng này về làm mai phố,và  nơi đầu  tiên ông gây giống là khu ấp Tân Lạc bây giờ.   Cây mai lớn lên cùng chúng tôi .



  Anh Thạch bị ốm,  ngồi co ro trong buồng riêng, anh  Chút từ ngoài quê  mới vào ,mang theo những bọc đường phổi, loại đường hạng nhất,  vì anh kể rằng công nấu gian nan lắm . Loại đường này có một đặc điểm là tan rất nhanh,nên cái từ “” tiêu táng đường “ ra đời, hàm ý sự thất bại nhanh chóng, sự hủy diệt tận cùng . Táng là miếng to ,bèn bẹt, trông  thuôn đẹp hơn “ cục,miếng,thỏi “ . Anh lý giải như vậy,rồi bỏ sang thăm người bệnh .  Tôi bèn đóng cửa , ôm tập vở đi theo, bụng bảo dạ nhờ anh  chỉ vẽ gở rối mấy  bài tập Toán Tôi chui vào một góc buồng sách, ngồi chờ, rồi  mê mẩn với những trang    giấy đầy chữ . Bên trong, hai  chàng trai thì thầm tâm sự . Chàng ca sĩ đang yêu, đang chia sẻ hạnh phúc với  đàn anh   Họ cùng đọc một bài thơ tình thật hay của Puskin , rồi cười  khùng khục với nhau. Tôi vểnh tai lên nghe .Ái chà, ông Chút có bồ rồi đó, một  nữ sinh sài thành  đàng hoàng , sắp lên đại học .Họ có vẻ rất thích thú  với câu thơ cuối Có lạy Trời, em (mới lại) được ai khác yêu chân thành, nâng niu đến thế 

 Với hai ông anh độc thân vui tính ,đây dường như là một câu chốt lại vừa để khẳng định tình yêu của mình , vừa là thông điệp gửi đến người tình rằng, trên thế gian này anh là người duy nhất yêu em đến vậy và đang hiện hữu.

 Khi tôi ngồi soạn  giáo án, khung cảnh êm đẹp một chiều xuân xưa lại hiện về .Bài thơ trong sách giáo khoa có câu cuối lại khác đi ,hay là dị bản, cầu cho em có được người tình như tôi đã yêu em, nhưng tôi phải tôn trọng bản này. Nếu  dù bản nào, hạnh phúc đang tràn đầy  trong  con tim chàng trai  là chiến sĩ  tình báo cách mạng yêu đời  không hề vướng chút vấn vương .  Và  tôi vẫn thấy sự mạnh mẽ  sự chín chắn, sự chân thành, sự độ lượng  trong tâm hồn họ. Có một khoảng cách giữa em và tôi, không phải do cô gái, hay như Em của nhạc sĩ Thanh  Tùng  một bông hoa sắc thắm, một cành khô không chồi, mà là chiến tranh. Nhưng  anh luôn  mong một ngày đón nàng về dinh, xây một  tổ uyên ương ở   trên đồi Triệu  Việt Vương . Nước mắt tôi lặng lẽ rơi .   




 Thầy cựu hiệu phó cũng  đối xử công tâm với tôi. Lúc tôi được xếp dạy một lớp duy nhất sau nửa năm “ được biệt phái” sang thư viện,  một buổi chiều  tôi thấy thầy đi lao động cùng học trò, và rồi tạt vào đây hướng dẫn tôi cách dạy theo phương pháp mới. Năm 2004-05 lại có đợt thay sách,thay đổi cách dạy môn  Văn. Cũng là một chiều xuân,sau  tết, từ khung cửa sổ rộng của thư viện,tôi bắt gặp một nhành mai anh đào muộn, gầy guộc níu giữ những cánh hoa mỏng manh như kết bằng một loại vải thật mềm, thật mịn,thật mỏng . Nó mỏng manh,ẻo lả trước gió như người ốm, nhưng nó vẫn mang cho tôi một niềm tin, rồi mọi chuyện lại bắt đầu,tốt đẹp hơn. Vẫn còn  tổ trưởng  và "trợ lý ", nhưng tiết thi tay nghề ấy, sau nửa năm bị gián  đoạn, lại cho tôi vị ngọt của táng đường phổi, không tan nhanh mà rất thấm thía, đến tận bây giờ. Tôi phải dạy một bài thơ chữ Hán, thể hành của Cao Bá Quát. Tiết dạy bị xếp trung bình, vì  , có đứa học trò nghịch ngầm mà “ giáo viên không chịu bao quát”  .Thầy cựu hiệu phó đánh giá như thế.  Tôi lo lắng, coi chừng lại bị vào  thư viện lần nữa.  Nhưng   qua tuần sau,cũng có một đồng nghiệp dạy bài này, thầy ấy nhận xét, kín đáo so sánh và  nhân đó khen “ bài cô dạy sâu ,hợp lý, ý tưởng minh bạch” khi gặp tôi một mình . Chỉ bấy nhiêu,tôi cũng cảm t hấy như đi trên mây, hay theo lời bà đu đủ, các thiên sứ thưởng cho mày đấy. Tôi có tới  ba thiên sứ độ lượng, hiểu biết .

 Rồi tôi nghỉ  hưu.  . Tôi chuẩn bị sẵn   mấy lời trong buổi chia tay này. Nhìn lại, vẫn là những tấm lòng tôi muốn gửi lời tri ân , cả lời tạ tội,vì   cũng  có lúc gây hiểu nhầm, rồi lời tạ từ .Tôi thấy mình ngày nào một cô bé tuổi mười một, lụng thụng áo dài, nón lá cặp táp  trĩu vai , hớn hở bước vào cổng trường, bây giờ  bước ra  là một bà già với mái đầu  đã  lớm chớm vài sợi bạc, mắt mờ, chân mỏi . Tôi chợt hạnh phúc vì  thấy mọi người ồ cười. Ta phi kiệu căng , những âm tiết  có nghĩa mà lại vô nghĩa  khi đứng bên nhau, nhưng những năm qua tôi đứng bên họ,rất có nghĩa . Tôi còn có cơ hội gặp họ, không bằng cách này thì cách khác. Ta phải hiểu rằng,có lẽ cô bé CB muốn nói thế , hãy nhìn đời bằng một lăng kính màu tươi hơn,đẹp hơn 

 Tôi muốn nói lời tạ ơn ba  đồng nghiệp đáng quý của tôi: Thầy Trung,Cô Kinh và Thầy Khánh .

                                                                                 Nguyễn Xuân .




No comments:

Post a Comment