CHUỖI THỜI GIAN
1.CHIẾC ÁO TẶNG MẸ
Một trưa chủ nhật gần sang đông, tôi phải lên tận Vạn
Thành ,làng hoa nổi tiếng của Dalat , cách nhà tôi hơn hai giờ đồng hồ đạp xe lọc cọc đi về, để tìm
thăm học sinh chủ nhiệm . Nhà các em ở
trong mãi Tà Nung (từ Vạn Thành phải đi
vô thêm mấy cây số nữa) sống trọ trong một nhà trẻ , cũng là cơ sở của các chị
tận hiến giữa đời. Người giám hộ của đám học trò tôi ,chị phụ trách dòng tu
,hứa sẽ chở tôi đến tận nhà chúng , trực tiếp gặp bố mẹ .Tôi đến khá sớm. Khi
chú xe thồ thả tôi ở ngay địa chỉ cần tìm thì cổng nhà trẻ vẫn đang im ỉm khóa . Tôi bỗng thấy …Tôi cố
lết lên một con dốc ngắn , vòng qua sân sau của khu nhà thờ xứ, nhủ rằng nơi
đây sẽ có chỗ … miễn phí .Nhà thờ ba bề bốn bên cửa đóng then cài , trong sân không một bóng người, chỉ có những chú chim sẻ chốc chốc vụt
bay lên . Tôi chợt nhớ ra, cũng như nhà
thờ Hà Đông bên xóm tôi và các nhà thờ làng đều không hề có công trình phụ .Đã có lần tôi phải “quá giang” nhà một
chị giáo dân gần đấy . Nhưng ở đây tôi không quen ai cả . Hai bên đường làng
hoa có nhiều ngôi nhà đẹp , cổng vào giữa trưa đều đóng kín . Trông ra xa xa có
hai bà cụ đang dắt nhau qua đường, tạt vào một cánh cổng , tôi vội vàng đi theo.
Một bà mặc áo len màu xám tro đã cũ, bà kia khoác chiếc mới toanh màu mỡ gà có
kiểu đan với những hoa văn vô cùng độc đáo ,hiện lên từ thân áo, tay áo .Họ nhẹ
nhàng ngồi xuống một chiếc ghế đá đặt ở mé sân, bên dãy chậu cảnh đầy hoa sặc
sỡ , lưng quay ra ngoài .Từ
trong nhà bước ra một phụ nữ, dáng cao gầy , tóc túm gọn sau gáy ,trạc tuổi tôi,nhưng
trong chiếc áo trắng cổ tròn tròng đầu kiểu đàn ông ,hoa văn đan chi chít, mà phương
tây gọi là áo aran , trông chị khá
đầy đặn,trẻ trung
Chị trao cho hai bà cụ chiếc túi ni lông trong suốt, nhìn thấy rõ một cuộn
len tiệp với màu áo mới của một cụ.Thấy
tôi trờ tới, vẻ mặt đỏ ửng thẹn thùng, miệng ấp úng thì chị hiểu ngay .Chị dẫn
tôi men theo mép hiên bên hông nhà , chỉ cho tôi một căn nhà gỗ nhỏ khuất sau
khu nhà lồng trồng hoa .Chị còn đi thêm
cùng tôi một đoạn,qua hai cái trụ sắt cao giăng dây phơi đồ. Có một đôi gióng mẹt đung đưa dưới sợi dây thép to , dài và chắc . Lòng mẹt ngập nắng trưa ,ngập lên hai chiếc áo len được trải rộng , những ống tay áo thò ra
ngoài .Chưa bao giờ tôi thấy kiểu phơi
áo len độc đáo như thế . Tôi cũng nhanh
chóng nhận ra có một chiếc đồng màu, đồng dạng cỡ ,đồng hoa văn với một áo cụ bà trong sân đang
mặc .Chà, các cụ bây giờ mà cũng biết chơi “áo cặp” nữa chứ . Gần nửa giờ sau ,
khi tôi hoàn thành “sứ mạng” ,tìm ra vòi nước trước sân rửa tay thì mọi người
đều biến mất .Đôi gióng mẹt bên hông nhà cũng không còn . Bỗng dưng tôi thấy
tiếc rẻ , bởi tôi đang có dự định sẽ học chị các đan mẫu hoa văn này . Bà chị
con gái dượng Trí có nhờ tôi đan cho mẹ
chồng chị một chiếc áo mới , đổi lại chị sẽ bỏ công may cho tôi chiếc áo dài đi
dạy. Tôi đưa ra mấy mẫu kiểu hoa văn nhưng chị đều không ưng ý .Nhưng bây giờ tôi biết làm sao . Chị giám hộ đã nhá điện thoại, chiếc Honđa cũ đã dựng bên bờ rào nhà thờ .Tôi
còn một trách nhiệm lớn lao phải hoàn thành trong chiều nay . Côn g việc
của tôi sau đó diễn ra trôi chảy .Tôi còn được chị phụ trách
nhà trẻ dẫn đi thăm khu vườn cà phê sum suê, ngút ngàn của họ
trước khi về lại bên cuối bờ rào nhà thờ Vạn Thành . Tôi đã hẹn chú
xe ôm ở đây .Đồng hồ chỉ bốn giờ rưỡi ,chỉ dăm phút nữa có xe sẽ đón tôi về .Tôi
đứng khép người sau một bụi cây to để tránh chia trí những người ở trong nhà thờ dự lễ chiều.Nắng trưa đã tàn tự bao
giờ .Bầu không khí buốt lạnh ẩm hơi nước trùm lên quanh tôi, thốc vào mặt , nghe tê cả lòng bàn chân
.Tôi một tay ôm ngực, tay kia chống cằm , túi xách đeo chặt một bên vai ,mắt
đăm đăm nhìn về phía cuối đường, nơi sẽ
xuất hiện chiếc xe thồ đến
đón . Đã có lần tôi cũng đứng ở đây và khốn khổ tìm xe .
Hôm ấy do
mãi lân la đi thăm mấy nhà phụ huynh, khi tôi chợt nhớ ra đã đến giờ về thì trạm
xe thồ ngay ngã ba này không còn đưa đón khách nữa .Tôi vô cùng hoảng sợ .
Nơi đây vẫn là một phường nội
thành của Dalat mà sao lại cách trở đến thế . Tôi chỉ cần ra khỏi nơi này sớm nhất, vì tôi biết ngay đầu
thác Cam ly cách đây dăm cây số có một
khu chợ nhỏ , dân cư khá đông, có hẳn một trạm xe thồ .Nếu họ chém chặt vì lý
do chiều muộn, trời gió lạnh thì tôi cũng sẵn lòng chấp nhận. Tôi rất muốn quay lại nhà một trong những phụ
huynh ban chiều , mong họ giúp đỡ , nhưng như thế tôi lại phải cuốc
bộ vài cây số nữa .Tôi cứ đứng co ro
bên cuối rào nhà thờ như hôm nay ,bên trong mọi người đang sốt sắng dâng lễ,còn
tôi lại rất muốn khóc . Vừa lúc ấy, một thanh niên độ chừng ba mươi tuổi thong thả đạp xe qua .Tôi mừng hết lớn, há miệng định gọi thì tự nhiên
anh ta đã dừng lại, giọng hỏi han như đã từng quen biết tôi Một người học trò cũ ! Hơn chục năm rồi , anh
ta vẫn còn nhận ra tôi ,nhưng tôi thì quả là tôi không nhớ .Tôi không phải giải thích gì thêm .
Chợt có một bàn tay đặt nhẹ lên
vai khiến tôi giật mình .Chị chủ nhà ban nãy .Chiếc áo aran trắng với dày đặc hoa văn đẹp chị mặc ban
trưa đã được khoác lên một chiếc jacket
may bằng vải jean dày , khuy cài kín ,
ấm áp . Miệng chị mỉm cười , và tôi thì mừng rỡ . Chị hứa sẽ chỉ vẽ thật cụ thể các mẫu áo tôi cần, bằng
cách nhờ các em trọ nơi nhà trẻ chuyển thư hộ .Lễ chiều đã tan , một đám trẻ ùa
ra cổng ; kìa hai chiếc áo mỡ gà ban trưa
!.Bây giờ các cụ
mặc nó ngoài chiếc áo dài màu nâu đậm, như càng tôn hai chiếc áo len rất vừa vặn, rất dày, rất ấm và
rất đẹp .Họ trùm khăn nhung đen ,một món
tóc bạc phất phơ trong gió chiều. Hai cụ đi qua tôi, nắm chặt tay nhau ,đôi gò
má đỏ au ,khỏe mạnh .Có một cụ tay cầm chiếc que sắt nhỏ xíu .Tôi sững sờ .Cả
hai đều mù .Họ đi xa dần ,lưng còn thẳng lắm, như hai thiếu nữ .Chị áo cardian
giải thích , đó là hai bà cô song sinh của chị .Các cụ đã tám tư, mộ đạo, vui
vầy bên con cháu .Chị nói nhỏ ,miệng tủm tỉm ,thích ăn mặc đẹp lắm .Có đứa cháu
gởi len về cho là nằng nặc nhờ đan .Tôi chợt thấy nhớ mẹ . Đã lâu lắm tôi chưa đan áo mới cho cụ .Có lẽ sau cBẵng đi một thời
gian, tôi không có dịp trở lại Vạn Thành,
vì một lý do đơn giản, trường chuyên của tỉnh nằm tương đối gần khu vực này đã mở
thêm nhiều lớp thuộc hệ không
chuyên .Tôi đã đan được áo mới cho mẹ . Cụ có nhiều áo len đẹp nhưng tỏ
ra yêu thích chiếc áo mới đó lắm , có
dịp đi đâu là lấy mặc .Những lúc ấy,tôi lại thấy trong đầu hiện hai “thiếu nữ”
đáng yêu của tôi .Cầu mang các cụ luôn khỏe mạnh .
Mẹ tôi đi xa . Trong quan
tài nhỏ, đám con cháu gửi theo cho cụ
những bộ áo quần mới của cụ , áo dài, áo len, cả chiếc áo mới tôi tặng . Vẻ mặt mẹ bình thản .Vâng ,mẹ đã
hoàn tất đời người, đã chấm hết cuộc hành trình làm mẹ .Nước mắt chúng tôi tuôn
rơi.Nguyện xin ở nơi xa, mẹ luôn vui và
ấm áp
Mấy tuần sau , có chị hàng xóm đến thăm, dẫn
theo một người khách .Ôi, chị ở Vạn
Thành.!Không ngờ chị vẫn còn nhớ tôi .Hôm nay trời ấm hơn,chị mặc áo len màu
xanh biển đậm , đan trơn kiểu áo cardigan ,
mà ở đây chúng tôi vẫn gọi là áo bà lai
.Hôm trước cha xứ bên nhà thờ ghé thăm
gia đình tôi cũng khoác một chiếc màu lông chuột rất mới với kiểu như
thế , rồi sau thánh lễ chủ nhật tôi cũng thấy ông khoác ngoài áo chùng ra tiếp
khách ở sân , các bà già xúm xít khen
cha có áo đẹp, khiến ông cha xứ ngoài bảy mươi cứ cừơi mãi .Người ta bảo “già
được bát canh, trẻ được manh áo”,đó là hạnh
phúc lớn lao nhất .Nhưng già có áo len mới thực sự là
là
niềm vui nhỏ nhoi cuối đời của họ .Chị Vạn Thành
sung sướng cười to ,ồ thế hả ,vui nhỉ .Hình như suốt buổi chị liến thoảng
mãi điệp khúc ấy , vì câu chuyện của
chúng tôi mãi xoay quanh chiếc áo len. Áo cha xứ nhà thờ xóm tôi do chị đan .Chị còn nhận đan áo cho các ni sư
trong các chùa .Chị kể có dạo các ni cô
trong một chùa nhận nuôi trẻ mồ côi thỉnh thoảng lên nhờ chị cách tháo áo len cũ để đan lại .
Áo len mua chợ thường tháp lại bằng máy,
nếu không biết rõ “kỹ thuật” của họ sẽ làm hỏng cả chiếc áo .Khi nghe tôi khen kiểu
áo đẹp của các cụ ở đây,chị kêu
lên,ô ở nhà thờ con gà ( nhà thờ chính tòa ,ngay trung tâm thành phố )cũng có
nhiều cụ mặc áo hoa văn độc đáo lắm .Chịu khó đi lễ ở đây vài lần, tìm ngồi sau
lưng các cụ,ngắm nghía một lát là học
được kiểu ngay .
Nhưng tôi nhận ra chị hàng xóm suốt buổi hầu như
rất ít nói ,nhất là đề tài về len,áo len .Hai
chị vốn từng là bạn thân thiết từ thời cùng học khóa sư phạm áo nâu ,là khóa đào tạo giáo viên tiểu học căn cơ nhất của
tỉnh tôi ngày ấy .Họ cùng tuổi với người chị kế tôi , làm cô giáo từ khi tôi
mới tập tễnh lên lớp sáu .Gọi là khóa sư phạm áo nâu vì đồng phục của họ là
chiếc áo len nâu đỏ,đỏ yên chi cùng màu với áo của học sinh trường chuyên tỉnh hôm nay . Họ bây giờ cùng cảnh góa bụa, phải bươn chải nuôi con ,nhưng
còn một điều nữa, cả hai đều bỏ việc rất sớm, cũng vì hoàn cảnh gia đình .Đó là
thế hệ thầy cô giáo ưu tú, bởi lẽ rất nhiều bạn bè họ đều giữ những vị trí cao
trong trường,trong ngành giáo dục trước khi về nghỉ hưu .Nhưng tôi nhận ra chị hàng xóm suốt buổi hầu như
rất ít nói ,nhất là đề tài về len,áo len .Hai
chị vốn từng là bạn thân thiết từ thời cùng học khóa sư phạm áo nâu ,là khóa đào tạo giáo viên tiểu học căn cơ nhất của
tỉnh tôi ngày ấy
.Họ cùng tuổi với người chị kế tôi , làm cô giáo từ khi tôi
mới tập tễnh lên lớp sáu .Gọi là khóa sư phạm áo nâu vì đồng phục của họ là
chiếc áo len nâu đỏ,đỏ yên chi cùng màu với áo của học sinh trường chuyên tỉnh hôm nay . Họ bây giờ cùng cảnh góa bụa, phải bươn chải nuôi con ,nhưng
còn một điều nữa, cả hai đều bỏ việc rất sớm, cũng vì hoàn cảnh gia đình .Đó là
thế hệ thầy cô giáo ưu tú, bởi lẽ rất nhiều bạn bè họ đều giữ những vị trí cao
trong trường,trong ngành giáo dục trước khi về nghỉ hưu .
Tôi tiễn khách ra về , qua cổng nhà hai ông anh đầu , lên đến tận đường lớn. Bà chị dâu cả đang loay hoay bày mấy
chiếc nhựa ra sân để phơi một chiếc áo len lớn, cổ lọ và hai ống tay vắt
ra ngoài. Đó là cách giữ cho áo không bị
chảy. Bây giờ nhà vườn ít phải gánh gồng , trong nhà không tìm đâu ra quang
gióng để phơi theo kiểu Vạn Thành .Chiếc áo đàn ông ,màu xanh cô ban , còn mới
và rất đẹp, lọai len tốt nên áo chưa khô
nhưng vẫn óng lên nhưng sợi lông trắng
g .
Đó là áo của một
ông khách bạn của các anh tôi ,từ Nha
trang lên chơi mấy hôm nay .Có lẽ khách sắp về nên mới mang áo giặt .Tôi rất
ngạc nhiên và thích thú vị khách ở một vùng biển trời nóng bức quanh năm,lại làm chủ một chiếc áo sành điệu và đầy đặc trưng
của miền đất lạnh này .Nhưng trong lúc tôi và chị Vạn thành dừng lại săm soi
,thì chị khuôn mặt chị hành xóm bỗng tái ngoét ,toàn thân như co lại .Chị bước lập cập theo sau
chúng tôi,đầu cúi gầm .Ra đến ngoài cổng,chị vẫn như chưa hoàn hồn .Khách và tôi phải đẩy xe lên một đoạn dốc ngắn, nặng nề đẩy theo. Chúng tôi lo lắng hỏi han
thì chị mệt nhọc bảo , tại thời tiết thôi . Rồi chị cứ dáng vẻ thẫn thờ như thế cho đến khi chia tay tôi, buồn bã ra về .Tôi đứng ngơ ngác nhìn theo . (còn nữa )
No comments:
Post a Comment